نویسنده: کامبیز حیدرزاده، مریم جابری
پروفسور فيليپ كاتلر پيشتر به نکتهي زيبايي اشاره کرده بود: «پيتر» (پروفسور پيتر دراكر) تصويري رويايي از رشتهي مديريت داشت که الهام گرفته از عبارات پيشنهادي خوب خودش بود. عباراتي از قبيل «هدف بازاريابي فروش چيزي است که ضروري نيست»، «هدف شرکت ايجاد مشتري است»، و «تنها کانون سودده مشتري است». بنابراين «هر کسبوکار فقط دو وظيفهي اصلي دارد؛ بازاريابي و نوآوري، چون فقط بازاريابي و نوآوري نتيجهاي به همراه دارد و باقي همه هزينه است». پيتر دراکر پدر مديريت است. زماني که برخي مرا پدر بازاريابي مينامند، به آنها ميگويم که اگر من پدر بازاريابي هستم، پيتر دراکر پدربزرگ بازاريابي است.
پس مديران بنگاههاي اقتصادي در ايران ميدانند و بايد بدانند كه اولين وظيفهي هر كسبوكاري بازاريابي است. ميدانيم هدف غايي بازاريابي، در دنياي سرمايهداري، كسب سود است. اما جالب است كه در سالهاي اخير غربيها هم به اين نتيجه رسيدهاند كه بازاريابي، جز كسب سود، رسالت مهم ديگري هم دارد و آن ارتقاي كيفيت زندگي همهي افراد روي كرهي زمين است.
حال، پروفسور فيليپ كاتلر گفتهاش را به زيبايي اصلاح کرده است: «در سي سال گذشته شركتهاي فراواني نشان دادهاند كه ميتوانند همزمان هم سودآوري داشته باشند و هم در ساختن دنيايي بهتر و با كيفيت زندگي بالاتر براي همهي افراد بشر سهيم باشند؛ و براي اين كار، براي بازار خوب، آرمانهاي اجتماعي مفيدي را درنظر ميگيرند و از طريق بازاريابي هم مفيد واقع ميشوند و هم سودآور.»
شايد بگوييد بازاريابي فرايند ثابتي مثل هندسهي تحليلي، پژوهش عملياتي، منطق فازي، يا شبكههاي عصبي نيست و نبايد در كشورها و مناطق مختلف با آن رفتار يكسان داشت. توجه داشته باشيد که ممکن است اين فرايند براساس شرايط متفاوت اقتصادي، فرهنگي و سياسي كشورها متغير باشد. پس بايد به دنبال «بازاريابي اسلامي» باشيم. در چنين موقعيتي ممکن است به ديني كردن علوم غربي متهم شويم اما با مطالعهي بيشتر مشخص ميشود غربيها، در راستاي هدف اصلي بازاريابي، از سودآوري صرف به منفعترساني به همهي مخلوقات خداوند تغيير جهت دادهاند و جالبتر اين که شواهد بسياري نشان ميدهد غربيها در زمينهي بازاريابي اسلامي حتي از ما هم پيشتر رفتهاند!
مطالعهي کتاب «بازاریابی اسلامی» را به همهي افرادي که علاقهمند هستند آموزههاي خود را در حوزهي علوم انساني ديني تقويت كنند، فارغ از اين که در چه کسبوکاري فعاليت دارند يا به کساني که تمايل دارند وارد کسبوکار جديدي شوند، توصيه ميکنيم.
از جمله مزاياي کتاب «بازاریابی اسلامی» بيان مطالب به شيوهاي کاربردي و آسان است که بهنحوي آن را از ساير کتابهاي منتشرشده در اين حوزه جدا ميکند. نكتهي ديگر اين که نويسندهي مسلمان كتاب، دكتر باکر السرحان، نويسندهاي سنيمذهب است و ممکن است برخي از مطالب ايشان با مباني تشيع سازگار نباشد. ما نيز به سهم خود منتهاي تلاش و وسواسمان را بهکار بردهايم تا اين موضوع را کاملاً در انتقال مفاهيم به خوانندگان رعايت کنيم. در ترجمهي آيات قرآن، از ميان ترجمههاي موجود، ترجمهي حضرت آيتا… مكارم شيرازي را ملاك قرار داديم.